Evde serbest dolaşımına izin verilen, ancak metabolik atıklarını atmak için her zaman dışarı çıkamayan veya gitmeyen kediler için hayvan sahipleri kedi kumu kullanır.
Bu hayvanların sahipleri, açık hava tehlikelerine yenilebileceği korkusuyla kedilerinin dışarı çıkmalarına izin vermemeyi tercih ediyor. Ortalama olarak, iç mekan kedilerinin ömrü 16,8 yıl, dış mekan kedilerinin yaşamları ise sadece 5,6 yıldır. Bu açık hava tehlikeleri hava durumunu, vahşi yaşamı, trafiği veya kedi bağışıklık yetersizliği virüsü gibi hastalıkları içerir. Kedi kumunun ince ya da kalın olması, topaklanabilmesi ile yakından ilgilidir. Genellikle ince yapıdaki kedi kumları daha kolay topaklanabilir. Kedi kumu seçiminde ürünün ince ya da kalın olmasından ziyade ürünün kedinize, size ve çevreye zararsız nitelikte olması bir tercih sebebi olmalıdır.
Neden Kedi Kumu?
Vahşi doğada, kediler doğal olarak kolay gömmek için yumuşak veya kumlu toprağa atılır. Dışkılarını örtmek için pençelerini geriye doğru süpürme hareketinde kullanırlar. Bu içgüdüsel arzuyu uyarmak için, bir çöp kutusunun tabanı tipik olarak 5,08 cm veya daha az kedi kumu ile doldurulur. Çöp kutusu dolgusu, amonyak gibi nemi ve kokuları emen gevşek, granül bir malzemedir. Bazı çöp markaları, bu tür kokuları emmek için kabartma tozu içerir veya sahipleri, kutunun alt kısmında, kedi kumu altında ince bir tabaka serpebilir. Çöp malzemesi ayrıca bir kedinin atıklarını gömmesine izin vererek kokusunu gizleme içgüdüsel arzusunu da tatmin eder. En yaygın malzeme kildir, ancak geri dönüştürülmüş kağıt “peletler” ve silika bazlı “kristal” varyantlar da kullanılır. Bazen, bir sahibi kedinin doğal içgüdülerini teşvik etmek istediğinde, doğal kir kullanılır. Altlığın içine döküldüğü kedi kutusu, uygun şekilde atılmazsa güçlü bir koku verebilir. Çöp kutusunun, bodrum veya çamaşır odası gibi düşük trafikli alanlarda tutulması tavsiye edilir. Üretilen kokuyu örtmek veya azaltmak için piyasada bulunan özel çöp türleri vardır. Kabartma tozu, bitki özleri ve / veya kokulu kristaller içerirler. Giriş deliği bulunan bir odada tutulursa, kokuyu evin geri kalanından izole etmek için fırın filtresine bir hava spreyi eklenebilir.
Kedi Kumu Çeşitleri
Yalnızca ABD’de kedi kumu, yılda beş milyar kilo mayın kili tüketen 2 milyar dolarlık bir endüstridir. Zamanla tüm dünyada yayılan kedi kumu ürünleri ülkemizde de kedi sahipleri tarafından sıkça kullanılır.
1) Amerika Birleşik Devletleri’nde piyasada bulunan ilk kedi kumu, 1947’de piyasaya sürülen ve Ed Lowe tarafından pazarlanan Kitty Litter’dı. Bu çöp kutularında (Fuller’ın toprak formunda) kilin ilk büyük ölçekli kullanımıydı; önceden kum kullanılmıştır. Kil kumu kumdan çok daha emicidir ve büyük taneler veya kil kümeleri halinde üretilir, bu da çöp kutusundan izlenme olasılığını azaltır. Kitty Litter markası, birçok kişi tarafından her türlü kedi kumu belirtmek için kullanılan jenerikleştirilmiş bir marka haline gelmiştir. Bugün, kedi kumu oldukça ekonomik bir fiyata çeşitli perakende mağazalarında elde edilebilir. Topaklanmayan kedi kumu genellikle zeolit, diyatomit ve sepiyolitten yapılır.
2) Altlık kümeleri ilk olarak kalsiyum bentonit kili kullanılarak geliştirilmiştir. Bu, 1950’lerde daha sonra Laporte Industries Ltd’nin bir parçası olan Fuller’s Earth Union (FEU) tarafından üretildi. Daha sonra Amerika’da topaklanma bentoniti, 1984 yılında biyokimyacı Thomas Nelson tarafından geliştirildi. Çoğu, ıslakken topaklaşan ve kutudaki diğer çöpten ayrı katı bir kütle oluşturan granül bentonit kilden yapılır. Bu katı kümelenmiş malzeme, çöp kutusunun tüm içeriğini değiştirmeden dışarı çıkarılabilir ve atılabilir. Topaklanan çöp genellikle kuvars veya diatomlu toprak içerir (bazen diatomlu silika olarak adlandırılır, bu da yanlışlıkla silika jel çöpüyle karıştırılmasına neden olur). Topaklanma etkisi nedeniyle, üreticiler genellikle topakları temizleyerek tuvalete basmamasını söyler, çünkü tıkayabilir.
3) Biyolojik olarak parçalanabilen kumlar, çam odun peletleri, geri dönüştürülmüş gazete, topaklanan talaş, mısır, buğday, ceviz, arpa, soya küspesi ve kurutulmuş portakal kabuğu gibi çeşitli bitki kaynaklarından yapılır.
Her yıl, yalnızca ABD’deki depolama alanlarına iki milyon tondan fazla kedi kumu veya yaklaşık 100.000 kamyon yükü geliyor. Öncelikle bu biyolojik olarak parçalanamaz veya yenilenemez ve atık yükünü arttırır. Bazı evcil hayvan sahipleri, çevreye dostluğu nedeniyle biyolojik olarak parçalanabilir çöpleri tercih ederler. Biyolojik olarak parçalanabilir kedi kumu, kullanılan kumu evde güvenle kompostlayarak tamamen ortadan kaldırılabilir. Diğer kedi sahipleri, yıkanabilirlikleri veya koku giderici özellikleri nedeniyle biyolojik olarak bozunabilen kumları tercih eder. Astımı veya hassas koku duyusu olanlar gibi bazı evcil hayvanlar, bazı biyolojik olarak bozunabilen çöp formlarındaki azaltılmış tozdan da yararlanabilir. Kediler için özel olarak ambalajlanan biyolojik olarak parçalanabilen kedi kumu, geleneksel kil çöplerinden daha pahalı olma eğilimindedir, bu nedenle maliyet genellikle seçiminde olumlu bir faktör değildir. Tahıl bazlı hayvan veya kümes hayvanları yemi, özellikle kedi kumu olarak pazarlanan ürünlere ekonomik bir alternatif sunar. Ayrıca, bu çöp formlarının çoğu insan kullanımından geri dönüştürülür ve böylece madenlerden kil çekilmesinin aksine bir atık ürünü yeniden kullanır.
4) Genellikle “kristal altlık” olarak adlandırılan silika jel altlığı, gözenekli tanecikli bir silikon dioksit formudur, herhangi bir altlığın en yüksek emiciliğine sahiptir ve diğer altlıklara kıyasla uzun bir süre boyunca mükemmel nem kontrolü ve tamamen koku giderimi sağlar. Sağlıklı normal kilolu kedi için 30 güne kadar sıvı ve kokuyu emebilir. Katı atıkları toplarken kristalleri günlük olarak hafifçe karıştırmak önemlidir zira aksi takdirde idrar kutuda toplanabilir. Kristal altlık doygun hale geldiğinde, 30 gün sonunda kokmaya başlar ve gözle görülür şekilde beyaz kristaller hafifçe sarıya döner.
En İyi Kedi Kumu Tercihi
Çevresel konularda bilinç sahibi olan aydınlanmış kedi sahiplerinin, kendi sağlıklarından veya sevdikleri evcil hayvanlarının sağlığından ödün vermeyeceği kedi kumları piyasada bulunmaktadır. En mantıklı seçim bunların tercihi olacaktır. Birçok kitlesel kedi kumu, kedilerde ve hatta insanlarda üst solunum sorunlarına yol açacak miktarlarda silika tozu içerir. Benzer şekilde, birçok kedi altlığındaki kimyasal kokular da kediler için toksik olabilir. Yine bir başka konu, kedi kumunu “topaklaştıran” sodyum bentonit kilidir. Bu tür kilin, bir kedi idrar yaptığında veya dışkıladığında orijinal hacminin 15 katına kadar şişebilmesi, atık kümeleri tüm çöp kutusunu değiştirmeden dışarı atılabileceği ve doldurulabildiği için onu mükemmel bir kedi kumu alt tabakası haline getirir. Ancak kediler bu materyali aldığında, bazı durumlarda ölüme yol açabilecek gastrointestinal sıkıntıya neden olabilir. Ayrıca, yaygın olarak kullanılan kil, çevresel olarak tahrip edici işlemlerle elde edilebilir. Bu da, çevreye zarar veren birçok işlemin kedi kumu üretimi için gerçekleştirilmesi anlamına gelir. Tüm bunlar göz önüne alındığında, en iyi kedi kumu tercihi için insan ve hayvan sağlığının yanı sıra çevresel duyarlığın da bir parametre olarak görülmesi gerekmektedir. Uzmanlara ve diğer kedi sahiplerine danışarak size ve kedinize en uygun kum tercihini yapabilirsiniz.