Kedi ve köpeklerde aşı uygulaması sıkça gündeme gelen konulardan biridir. Kedi sahiplerinin, aşılama ile alakalı tüm aklına takılanları bu yazımızda toparlamaya çalışacağız
Öncelikle aşının tarifi ve hastalıklardan koruma şeklinden bahsedelim. Aşı; insan ve hayvanlarda hastalık yapan bakteri ve virüslere karşı vücuda verilen biyolojik maddelerdir. Bu biyolojik madde, bakteri ya da virüsün hastalık yapma yeteneğinin ortadan kaldırılarak vücuda verilmesi ile buna karşı savunma sisteminin aktive edilmesi esasıdır. Kediler, hastalık yapan bakteri ve virüslerle karşılaştıklarında bu etmenlere karşı savunma sistemleri gelişir ve etmenleri yok eden antikor adı verilen koruyucu maddeler üretir.
Kedi Aşıları
İşte kedilere, hastalık etmenleri ile karşılaşmadan potansiyel riski olan hastalıklara karşı aşılama yapılarak onların antikor üretmesi sağlanır. Böylece risk alında olan kediler korumaya alınmış olur. Aşılama özellikle tedavisi olmayan ya da tedavisi güç, kalıcı hasarlar bırakan hastalıklara karşı yapılmaktadır. Hastalığa karşı yapılan aşılamada yeteri seviyede antikor üretilmesi için aşılamalar tekrarlanmaktadır. Koruyucu miktardaki antikor seviyesi kan tahlili ile ölçülmektedir ve buna antikor titresi denilmektedir. Normal şartlarda hastalığa yakalanıp atlatan kedilerde doğal antikorlar şekillenmektedir. Bu doğal antikorlar anne sütü ile yavrulara aktarılmakta ve yavruları ilk aylarda korumaktadır. Fakat yaklaşık iki aylık döneme gelen kedi yavrularında anne sütü ile alınan antikor miktarı yeterli olmadığından aşılamaya gerek duyulmaktadır.
Yavru Kedi Aşıları
Özellikle kedi yavruları bazı hastalıkların tehdidi altında olduklarından aşılamaya erken yaşta başlanmalıdır. Bilinen ve uygulanan karma aşı, kuduz aşısı, lösemi aşısı en fazla görülen ve tedavi şansı çok az olan hastalıklara karşı üretilmiş kedi aşılarıdır. Aşılardan en fazla faydayı alabilmek için kedilerin aşılama öncesinde parazitlerinden arındırılmış olması ve stresten uzak olmaları gerekmektedir. Asla herhangi bir hastalığı olan canlıya aşı uygulanmaz. Bu sebeple Veteriner Hekimin aşı uygulamasından önce parazit tedavisi yapıp kedinizi muayene etmesi esastır. Yavru kedilerde aşılamaya iki aylıkken başlamak en çok uygulanan yöntemdir ve parazitinden arındırılmış yavru kedinin ilk olarak karma aşı ile aşı programına başlanır. Bu aşılama en yüksek antikor titresini elde etmek için 3 hafta sonra tekrarlanmalıdır.
Yavru kedi aşı programında ikinci uygulanan aşı lösemi aşısıdır ve bu aşı da 21 gün sonra tekrarlanmaktadır. En çok bilinen ve korkulan aşı kuduz aşısıdır ve bu aşının tek doz yapılması gerekmektedir. Çevresel faktörler, hastalık durumu ve salgın durumu göz önünde bulundurarak Veteriner Hekim aşı uygulamasını kendisi belirler. Genel olarak yavru kedi aşılamasında uygulanan aşılama takvimi
Yavru Kedi Aşı Takvimi
6-8 Haftalık İç ve Dış Parazit tedavisi
8-10 Haftalık Karma Aşı
9-11 Haftalık Lösemi Aşısı
10-12 Haftalık Karma Aşı (Tekrarı)
11-13 Haftalık Lösemi) Aşısı (Tekrarı)
12-14 Haftalık Kuduz Aşısı
Feline Leukemia Virus, Fiv, tedavisi olmayan ciddi bir hastalıktır. Fakat immun sistemi alternatif tedavilerle destekleyerek enfekte kedinin normal bir yaşam sürmesini sağlayabilirsiniz.
Feline Immunodeficiency Virus (FIV), Feline Leukemia Virus’la (FeLV) aynı olan retrovirus familyasından gelmektedir. Çok yavaş hareket ettiğinden dolayı, virologlar tarafından Lentivirüs olarak sınıflandırılmıştır. FIV, direkt immun sisteme saldıran bir virüstür ve dünya çapında %2-%3 oranında kedi bu hastalıkla enfektedir. Hasta ve risk altındaki kedilerin enfeksiyon oranı yaklaşık %15’e kadar çıkabilir.
Kedilerde oldukça ölümcül seyreden viral bir hastalıktır. Hastalığın oluşmasına sebep olan bir DNA virüsü olan parvovirus Tip2 ile büyük uyumluluk gösterir. Doğada oldukça yaygın olan ve genellikle belirli bir alanda sık yaşam içinde olan kedi gruplarında oldukça yaygındır. Virüs oldukça dayanıklı olmakla tanınır. Ortam ısısının 10 ile 25 derece arasında olduğu durumlarda bir kaç yıl canlı kalır ve birçok dezanfektana dirençlidir. Panleukopenia virüsü sodyum hypoklorid den etkilenir. Bu yüzden hastalığın varlığında malzemeler çamaşır sularıyla temizlenmelidir.
Kuduz ( Rabies ), sinir hücrelerine saldırarak beyne yerleşir. İnsan ve diğer bütün memeliler kuduz virüsünden etkilenebilir. Hastalığın kaynağı genel olarak vahşi hayattır. Virüs kapan bütün kediler ölür veya itlaf edilir. Hastalık, virüs taşıyan salyanın ısırma ve derideki çatlaklardan vücuda girişi ile oluşur. Ülkemizde her yıl aşılamanın yapılması zorunludur.
Tüm bu aşılar tamamlandıktan sonra her yıl düzenli olarak tek doz olarak yapılır. Amaç korumanın devamlılığını sağlamaktır. Bu aşılar haricinde mantar için yapılan ve hemen hemen her hekimin aşı programına dahil ettiği mantar aşısı bulunmaktadır. Özellikle eve sık kedi girişi olan ailelerin bu aşıyı da programlarına aldırmaları gerekmektedir. Kedinize yapılan aşılar bir kayıt sisteminde tutulmakta olsa da, size verilen aşı karnesi önem arz etmektedir. Bu karneye yapılan aşı ve aşıyı yapan hekimin kaşesi mutlaka işlenmelidir. Hastalık durumlarında muayeneye giderken karne mutlaka kedi ile birlikte taşınmalıdır.
