İYİ Parti’li Zeki Hakan Sıdalı, hayvan hakları teklifini SÖZCÜ’ye anlattı. Hayvan hakları yasasının yıllardır Meclis’te beklediğini hatırlatan Sıdalı, Başkanlık Sistemi’nin işlemediğinin en somut örneğinin bu teklif olduğunu söyledi. “Uzlaşılan konular bile kanunlaşamıyor. Artık yorulduk” dedi.
Türkiye‘de her gün hayvanlara yönelik şiddet suçu işlenmeye devam ederken tüm kamuoyunun gözü kulağı hayvan hakları yasasının Meclis gündemine gelmesindeydi. 2019‘da kurulan Meclis Araştırması Komisyonu’nda tüm partilerin ortak rapor hazırlamasına rağmen somut adım olan kanun hala beklemede. İYİ Parti Mersin Milletvekili Zeki Hakan Sıdalı da “Hayvanlar için yeni bir sayfa açacak olan kanun için artık Beştepe’yi beklemekten yorulduk” diyerek İYİ Parti’nin çözümlerini içeren bir kanun taslağı hazırladı. İşte Sıdalı’nın hazırladığı tasarının detayları:
– Hayvan hakları kanunu çıkıyor diye sevinirken aylardır neden bekleniyor?
Meclis Araştırma Komisyon raporunda alınan kararların hızlıca kanun teklifi olarak TBMM’nin gündemine gelmesi gerekirdi. Toplumun ve komisyon üyelerinin beklentisi kısa sürede kanun çalışmalarının tamamlanarak Meclis’te kanunlaşmasıydı ama ne yazık ki kanun her dönem bir sonraki bahara kaldı. Hızlı karar alınacağı iddiasıyla halkın desteğini alan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nden beklenti, hayvan hakları konusunda da toplumun desteğini alan kanunun Meclis’e getirilmesiydi. Ama bu sistem, ne uzlaşma içinde ne de hızlı bir şekilde çalışabiliyor.
– Bu teklif yasalaşırsa hayvanlara şiddet son bulur mu?
Teklifimizin tam olarak uygulanması halinde hayvanlara yönelik şiddetin ve onların refahını tehlikeye sokan hareketlerin ciddi şekilde azalacağını düşünüyorum. Binlerce yıldır birlikte yaşadığımız hayvanlara karşı doğru davranış kültürünü tekrar ve daha sağlam bir şekilde oluşturmalıyız. Her canlının yaşam hakkına saygı duyabilme ve koruyabilme bilincini herkese aşıladığımız takdirde bu konuda başarılı olacağız ve kanun işte o zaman gerçekten kanun olacak.
İYİ Parti Mersin Milletvekili Zeki Hakan Sıdalı
Yasa teklifinde hangi haklar öngörülüyor
47 maddeden oluşan ve birçok yeniliği barındıran Hayvan Hakları Kanun teklifinin özeti şöyle:
Hayvanlara karşı yapılan kötü muameleler kabahat olmaktan çıkarılıyor ve TCK’ya tabi hükümlere dönüştürülüyor. Hayvanlara yapılan fiziksel şiddet, yaralama, tecavüz, cinsel saldırı eylemlerinin suç tanımları yenileniyor. Artık kasten yaralama alt sınırı 2 yıl 1 aydan aşağı olmayacak. Adli para cezaları ise 5.000 TL’den başlayarak, 15.000 TL’ye kadar olacak.
SAHİPLİ SAHİPSİZ FARKI YOK
Hayvanların tüm canlılar gibi kutsal yaşam hakkına sahip duyguları olan varlıklar olduğu ve asla taşınır bir mal muamelesi göremeyeceği hükmü getiriliyor.
Hayvanların içinde bulunduğu trafik kazasına karışan sürücüler, taksirle öldürme veya taksirle yaralama suçlarından, hayvanın kaza sonrası tedaviye ulaştırılma şartlarına göre sorumlu olacak.
Sahipli, sahipsiz hayvan ayrımının kaldırılmasını öneriyoruz. Sahipsiz hayvanlar, hukuk karşısında da sahipsizler.
Yerel yönetimlerin kontrolünde hayvan refahına uygun olarak; kısırlaştırma ve bakım merkezleri, karantina merkezleri, rehabilitasyon ve eğitim tesisleri gibi farklı merkezler işlevine uygun şekilde kurulacak.
Mevcut yasada bulunan “yasaklı ırklar” tanımı artık kaldırılıyor. Bu konuyu “ruhsata tabi ırklar” olarak tanımlıyoruz. Bilimden uzak yasaklara karşıyız. Fiziksel özellikleri tehdit olabilecek ırklara yönelik ağırlaştırılmış, özel sahiplenme şartları getiriyoruz.
Hayvanların yaşam hakkını korumak, eziyet ve istismarı önlemek adına Hayvan Kolluğu oluşturmayı öneriyoruz.
Hayvan sahiplenme bir sorumluluktur, ehliyet gerektirir ve kriterlerini belirlemek zorundayız. Bu kriterlere göre belediyelerden hayvan sahipliği belgeleri alınmasını öneriyoruz. 18 yaş altında hayvan sahipliği mümkün olmayacak.
ÖZEL FON KURULACAK
Hayvanlara yönelik süreçlerin yönetilmesinde kullanılmak üzere Hayvan Refahı Fonu kuruluyor. Bu fonun kaynağını; hayvan sahipliği belgelerinin; ruhsata tabi ırkların ruhsat bedellerinin masrafları, kanuna göre kesilecek idari para cezaları, yerel yönetimlerin hayvan mezarlıklarından alacağı gömü ücreti ve bağışlar gibi kalemler oluşturacak.
Hayvan kullanılan kara ve su sirkleri ile deniz memelileri gösteri merkezlerinin yenilerinin kurulmasına karşıyız. Mevcut deniz memelisi tesislerine ise faaliyetlerini sonlandırmak için en fazla iki yıl süre tanıyoruz.
İl Hayvan Hakları Kurullarının da yetkileri genişletilerek baro temsilcileri kurullara dâhil edilmelidir. Bu kurullarda kanunun sağlıklı uygulanmasının takibi için baronun olmaması düşünülemez.
Genel başkanımız da yaptırım sözü vermişti
– İYİ Parti kanunla ilgili nasıl yol haritası belirledi?
Beştepe’yi beklemekten hayvanseverler de İYİ Parti de yoruldu. İYİ Parti Milletvekili olarak gerek komisyon toplantıları sırasında ve sonrasında, taraflarla ve STK’larla bir araya gelerek kanun taslağımızı hazırladım. Geçen ay içinde İYİ Parti Doğa ve Çevre Politikaları Başkanımız Arzu Önşen ile teklifimize son şeklini verdik.
– Meral Akşener de konuyla yakından ilgili…
2018’de gerçekleşen seçimler öncesi genel başkanımız Sayın Meral Akşener, STK’lar tarafından hazırlanmış olan “Hayvan Hakları Bildirisine” imza atmış ve hayvanları ülkemizin dezavantajlı gruplarından birisi olarak tanımlayarak, onlara yönelik şiddete hukuki yaptırım sözü vermişti. Başkanımızın bize işaret ettiği konularla ilgili duyarlı olmamızı ve çözüme yönelik sonuç üretmemizi istediği hayvan hakları konusu benim için de öncelik taşıyor.
